فروش ادوات کاهنده مصرف بر روی پرتال شرکت

با افزایش جمعیت و فعالیت‌های اقتصادی، مصرف منابع آب و تقاضا به طور پیوسته افزایش می‌یابد، بطوری‌که مساله کمبود منابع آب بخصوص آب شیرین یکی از بزرگترین مشکلاتی است که در نیمه دوم قرن بیستم مطرح گردیده است. این مهم در ایران نیز با توجه به کمبود بارش ها خصوصا در سال های اخیر بسیار وخیم تر شده به گونه ای که طبق آمار جهانی ایران در زمره کشورهای شدید آب قرار گرفته است. مساله مدیریت آب شهری با توجه به بروز بحران های کم آبی اخیر، اهمیت بسیار زیادی یافته است، تا بتوان مساله ذخیره سازی آب، که از جملة موثرترین اقدامات جهت صرفه جویی در مصرف آب خانگی، با استفاده از شیرآلات و تجهیزاتی که بدین منظور طراحی شده اند انجام داد. در این طرح، استفاده از شیرهای بهداشتی اهرمی و تجهیزات کاهنده مصرف شامل درفشان و دوش های کم مصرف در سطح استان سیستان و بلوچستان مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که نصب شیرآلات و تجهیزات جدید موجب کاهش 27 تا 34 درصدی در مصارف انتهایی مربوطه و بطور متوسط موجب کاهش مصرف آب خانگی به میزان 26 درصد می شود .  دفتر مدیریت مصرف و کاهش آب بدون درآمد و معاونت برنامه ریزی و منابع انسانی شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با همکاری هم، و با توجه به ارزش بالای آب شرب و معضلات هزینه ای و فنی استحصال آب شرب در این استان، به عنوان متولی و پیشرو در زمینه مدیریت مصرف آب شرب با طراحی و اجرای فروش ادوات کاهنده مصرف بر روی پرتال شرکت در سطح استان اقدام نموده که علاوه بر کاهش مصارف آب شرب، فرهنگ سازی را نیز در دستور کار خود قرار داده است.

زمان و موقعیت جغرافیایی
شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان به عنوان متولی تامین پایدار آب شرب در سطح استان، با پیگیری ها و مطالعات صورت گرفته در واحد مدیریت مصرف و همچنین رصد محصولات متنوع کاهش مصرف، در راستای کاهش مصرف آب شرب و همچنین فرهنگ سازی جهت استفاده از تجهیزات کاهنده مصرف اجرا نموده است.
زمان اجرا: 1397
شرح تجربه :
بیشتر مصارف آب به کمک وسایل مختلفی مانند شیر آلات و سردوشی حمام صورت می گیرد.  بسته به طراحی این وسایل، میزان آب مصرفی برای انجام یک فعالیت خاص، کم یا زیاد می شود. یکی از روشهای حفظ و صرفه جویی آب، ترغیب مصرف کنندگان به استفاده از وسایل و شیرآلاتی است که کم مصرف طراحی شده اند. از این طریق آب کمتری برای انجام یک کار معین مورد نیاز است، بدون آنکه باعث ناراحتی مصرف کننده شود. این قطعات با مکانیزم مخصوص خود، مثلاً مخلوط کردن هوا با آب، کاهش فشار و پودر کردن آب، مصرف آب را کاهش می دهند.
وسایل مختلفی در دنیا برای کاهش مصرف آب متداول است. متداول ترین این ابزار عبارتند از:
*سرشیرهای کاهنده مصرف برای نصب بر روی شیرهای موجود .
*سردوشهای کاهنده مصرف .
*فلاش تانکهای کم مصرف مانند فلاش تانکهای اتومات دوحالته یا با سیستم خلأ .
*شیرهای کم مصرف مانند شیرهای الکترونیکی، اهرمی، فشاری، پدالی و ...
کارخانجات مختلف تولید کننده وسایل کاهنده مصرف یا کم مصرف، اعداد مختلفی برای میزان کاهش مصرف آب که توسط این قطعات حاصل می شود، منتشر می کنند. بسیاری از مطالعات میدانی مختلف نیز در خصوص تاثیر نصب این قطعات بر مولفه های مصرف، مقدار کاهش مصرف، رضایتمندی مشترکین از نصب این قطعات انجام شده است. در نمونه ای از این تحقیقات که در سال 1384 توسط مرکز مطالعات آب و محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف در شهر کاشان انجام شد، با نصب سرشیرها و سردوشهای کاهنده مصرف، کاهش 22 درصدی در مصرف آب مشترکین مورد آزمایش حاصل شد و بر اساس تحلیل های اقتصادی انجام گرفته، نسبت سود به هزینه این قطعات 5.8 به 1 محاسبه شد.  
در بسیاری از منازل و ارگان ها و اماکن عمومی، شیرآلات قدیمی وجود دارد که به دلیل هزینه اولیه مردم مایل به نصب لوازم کاهنده بر روی آنها و یا تعویض آنها به شیرآلات اهرمی و یا اتوماتیک نیستند و مهم تر اینکه تعرفه مصرف آب به قدری زیاد نیست که مردم تمایل به آن داشته باشند. مصرف آب شیرآلات قدیمی در انواع مختلف بین 30 تا 70 درصد بیشتر از شیرآلات اهرمی، اتوماتیک و یا پس از نصب قطعات و لوازم کاهنده مصرف می باشد.
در این طرح در مورد بسته های کاهنده مصرف،میزان اثرگذاری آنها و نحوه توزیع بر روی پرتال شرکت از طریق رسانه ها، بنرهای سطح شهر و تبلیغات پشت قبض های آب مشترکین اطلاع رسانی صورت می پذیرد.و مشترکین برای دریافت اطلاعات و خرید به پرتال مراجعه و پس از ثبت نام، ثبت سفارش و تعیین نحوه پرداخت مراحل تحویل و نصب توسط پیمانکار مربوطه و یا متصدی پخش قبوض لوازم درخواستی انجام و رسید دریافت می گیرد. درصورتی که خرید اقساطی باشد هزینه شیرآلات و لوازم کاهنده طی چند دوره از طریق قبض آب مشترک پرداخت می گرددودرصورتی که نقدی باشد در هنگام ثبت سفارش از طریق درگاه پرداخت اینترنتی پرداخت میگردد. در این طرح می توان کسانی که این بسته ها را خریداری می کنند و خوش حساب بوده و بدهی معوقه درصورت حساب قبض آب نداشته باشند و کاهش مصرف داشته باشند، تهیه گزارش تصویری بهمراه اهدا بسته های تشویقی جهت ایجاد انگیزه برای سایر مشترکین انجام شود. شکل زیر درصد کاهش مصرف آب مشترکین در مرحله بعد از نصب تجهیزات کاهنده مصرف را نسبت به مرحله قبل از نصب تجهیزات نشان می دهد، مقادیر منفی به منزله افزایش نسبی مصرف آب می باشند. همچنین در جدول زیر متوسط مصرف آب مشترکین در بخش های مختلف قبل و بعد ار نصب تجهیزات کاهنده مصرف با توجه به تعداد کل ساکنین منازل بر حسب لیتر بازای هر نفر در روز جهت مقایسه ارائه شده است. همانگونه که ملاحظه می شود نصب تجهیزات کاهنده مصرف آب به طور متوسط موجب کاهش مصرف آب مشترکین به میزان 26 درصد شده است به طوریکه مصرف سرانه مشترکین 171 لیتر در روز در مرحله قبل از نصب تجهیزات مذکور به 128 لیتر در روز در دوره زمانی بعد از نصب کاهش یافته است. 
با توجه به هزینه نسبتا زیاد جایگزینی شیرهای بهداشتی معمولی در منازل با شیر های تک اهرمی، در بررسی های اقتصادی از هزینه تهیه شیرهای اهرمی و در مقابل تاثیر جایگزینی آنها در کاهش مصرف آب منازل مشترکین خانگی صرف نظر می شود. اما در بررسی های کلی تغییرات مصرف آب در بخش های مختلف مصارف انتهای در منازل مشترکین آزمایش نشان می دهد که تاثیر کاهشی تجهیزات مذکور در مصرف آب مشهود است.

 

راهکارهای بهره گیری از تجهیزات کاهنده مصرف
به منظور ایجاد ساختار مناسب جهت بکارگیری ادوات کاهنده مصرف در منازل مشترکین می توان به دو روش اقدام شود:
  • راهکار بلند مدت با هزینه های بالا: در این روش با وضع قوانین طراحی های ساختمان های جدید، تایید پروانه بهره برداری از ساختمانها منوط به طراحی و استفاده از شیرآلات و تجهیزات کاهنده مصرف در ساختمانها گردد که این امر نیازمند هم راستایی ارگانهای دولتی، نظام مهندسی و ... می باشد. در ساختمانهای در دست ساخت یا طراحی بکارگیری از شیرآلات و ادوات کاهنده مصرف استاندارد مد نظر می باشد. طرح فوق برای ساختمانهای در حال طراحی و دست احداث خواهد بود اما سوال مطرح شده این است که با توجه به کمبود منابع آبی در استان هایی نظیر سیستان و بلوچستان جهت تامین آب شرب روزمره ساختمانهای موجود چه باید کرد: افزایش میزان استحصال آب شرب بوسیله اکتشاف منابع جدید، انتقال آب  یا کاهش میزان مصرف آب شرب استفاده از شیرآلات و تجهیزات کاهنده مصرف ؟در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در مرحله انعقاد تفاهم نامه با نظام مهندسی ساختمان در خصوص طراحی و نظارت بر تاسیسات ساختمان های جدید در جهت استفاده از شیرآلات و تجهیزات کم مصرف می باشد.
  • راهکار کوتاه مدت و زود بازده: با توجه به اینکه جامعه هدف این قسمت ساختمانهایی است که از گذشته ساخته شده و تمامی تجهیزات آن در حال بهره برداری می باشد، اولویت اصلی تهیه و نصب تجهیزات کاهنده مصرف می باشد که بهترین راهکار برای ساختمان ها مذکور می باشد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت. استفاده از این سیستم باعث کاهش حداقل 2۰ درصدی مصرف آب می شود. اجرای این طرح با توجه به عدم نیاز به پیش پرداخت در سفارش امکان و پرداخت اقساطی، تامین تجهیزات کاهنده مصرف را برای مشترکین تسهیل نموده و عملا پرداخت هزینه از صرفه جویی انجام شده صورت می پذیرد.
 
مراحل اجرایی طرح فروش ادوات کاهنده مصرف
متقاضی با وارد شدن در پرتال شرکت، منوی اقتصاد مقاومتی، بخش مدیریت مصرف و آیتم تجهیزات کاهنده مصرف با مشاهده مشخصات تجهیزات مذکور می توانند نسبت به انتخاب یکی از بسته های پیشنهادی اقدام نماید، که پس از ثبت درخواست با وارد کردن شماره اشتراک، مشخصات مشترک مشاهده می گردد که پس از آن تایید مشخصات و تعیین نحوه پرداخت (اقساطی یا نقد) نسبت به ثبت درخواست اقدام می نماید، در پایان کد رهگیری توسط مشترک دریافت می شود. اطلاعات ثبت درخواست به معاونت خدمات مشترکین و درآمد جهت بررسی وضعیت مشترک ارسال می گردد، چنانچه مشترک در سیستم فاقد بدهی باشد، اقساط لحاظ و جهت ادامه فرآیند به دفتر مدیریت مصرف و کاهش آب بدون درآمد ارجاع شده و پیمانکار در بازه زمانی یک روزه نصب را انجام و پس از دریافت رسید تحویل اقلام و نصب از مشترک، خاتمه کار اعلام میگردد. در بازه زمانی ثبت درخواست تا نصب تجهیزات، مشترک با ارسال پیام از طریق سامانه مذکور مطلع مراحل انجام فرآیند می گردد. اجزای تشکیل دهنده این سیستم عبارت اند از:
* سرشیرهای کاهنده مصرف برای نصب بر روی شیرهای موجود.
* سردوشهای کاهنده مصرف.
* فلاش تانکهای کم مصرف مانند فلاش تانکهای اتومات دوحالته یا با سیستم خلأ .
* شیرهای کم مصرف مانند شیرهای الکترونیکی، اهرمی، فشاری، پدالی و ...
پتانسیل صرفه جویی به  میزان حداقل 20% می باشد 
 
نتایج و درس آموخته‌ها
در این طرح تاثیر استفاده از تجهیزات کم مصرف در کاهش مصرف آب ساختمان های مسکونی با انتخاب تجهیزات توسط مصرف کننده مد نظر بوده است
  1. نصب تجهیزات کم مصرف آب شامل درفشان، شیرآلات و سایر ادوات کاهنده مصرف موجب کاهش مصرف آب مشترکین خانگی می گردد
  2. میزان کاهش مصرف با توجه به درصد کاهش اسمی تجهیزات و همچنین مطالعات میدانی دور از انتظار نیست.
  3. مسلما درصد کاهش مصرف آب در مناطقی که از سطح رفاهی بالاتری برخوردار بوده و مصارف آب خانگی تنوع بیشتری دارد کمتر خواهد بود.
  4. اجرای این طرح با توجه به عدم نیاز به پیش پرداخت در سفارش و پرداخت اقساطی، امکان تامین تجهیزات کاهنده مصرف را برای مشترکین تسهیل نموده و عملا پرداخت هزینه از صرفه جویی انجام شده صورت می پذیرد.
 
جمع‌بندی
استفاده از دانش بومی و محصولات ایرانی، با کیفیت و عمر بالا در کنار نوآوری و خلاقیت در زمینه های مختلف موجب تولید و اجرای سیستمی کارا شده است. در استان سیستان و بلوچستان؛ با توجه به اقلیم گرم و خشک و عدم وجود منابع کافی تامین آب، آب شرب ارزشی فراتر نسبت به سایر استانهای کشور دارد که صرفه جویی آسانترین و کم هزینه ترین راهکار برای توزیع مناسب وعادلانه منابع محدود آب شرب می باشد.  استفاده از این طرح علاوه بر فرهنگ سازی، کاهش چشمگیر مصرف آب شرب را در پی داشته است. 
 
 
منابع و مراجع:
1- استاندارد شماره 3365 - آئین کار اصول طراحی و تجهیز سرویس‏های بهداشتی عمومی شهری
2- مقررات ملی ساختمان - مبحث 16 – تاسیسات بهداشتی- پیوست 9- بازگردانی آب خاکستری 
3- مقاله بررسی کاهش مصرف آب خانگی به واسطه نصب تجهیزات و شیرآلات کم مصرف، احمد ملکی نسب، مهدی قالیباف سرشوری
4- منبع این آمار، آرشیو اطلاعات هواشناسی در تارنمای سازمان هواشناسی ایران است.(http://ndwmc.irimo.ir/far)
5- مقاله ارزیابی صرفه جویی در مصرف آب خانگی به واسطه استفاده از قطعات کاهنده مصرف، احمد ملکی نسب، احمد ابریشم چی، مسعود تجریشی

گروه: شرب

  تاریخ ثبت : 2 مهر 1399
 پشتیبانی گروه دیبا
 598