معرفی قابلیت های سامانه های آبیاری قطره ای عمقی

با توجه به کمبود شدید آب در سالهای اخیر و بنا بر سیاست‌های اجرائی در بخش کشاورزی، بکارگیری آبیاری قطرهای در اکثر گیاهان ایران به اجرا درآمدده و یا در حال تحقیق و توسعه است. با توجه به ماهیت و خصوصیات فنی روش آبیاری قطرهای، بازده آبیاری در این روش بیشتر از سایر روش‌های آبیاری می‌باشد . اگر چه آبیاری قطرهای روش آبیاری بسیار مؤثری است، اما با توسعه روزافزون اجرای سامانه‌های آبیاری قطرهای در سطح کشور، مناطق مستعد اجرای سامانه مذکور نیز محدود شده و ممکن است در برخی از اراضی محدودیت‌هایی جهت اجرای سامانه‌های آبیاری قطرهای وجود داشته باشد. از این‌رو لازم است در برخی از موارد همچون تغییر روش آبیاری سطحی به آبیاری قطرهای در درختان مسن، تغییر شیوه تربیت ریشه درختان به دلیل بروز برخی مشکلات ناشی از آفات و ... ، تمهیداتی در اجرای سامانه‌های آبیاری قطرهای پیش‌بینی گردد. تحقیق حاضر با هدف بررسی قابلیت‌ها، مزایا و محدودیت‌های سامانه آبیاری قطرهای عمقی انجام گرفته تا بهره‌برداران، کشاورزان و مروجین بر اساس یک شناخت جامع از سامانه مذکور، تصمیم‌گیری نمایند.

در شرایط کاهش منابع آب کنونی، رقابت بر سر منابع آب در آینده، رشد جمعیت و نیاز به مواد غذایی بیشتر، برنامه‌ریزی دقیق آبیاری و انجام راهبردهای مناسب آبیاری که بتواند منجر به افزایش کارایی مصرف آب و رشد اقتصادی شود، بسیار مهم است. این ضرورت در مناقق خشک و نیمه خشک جهان به دلیل هم‌افزایی خشکی محیط با درجه حرارت بالا و ایجاد محدودیتهایی مضاعف برای بقای گیاهان و درختان و کاهش محصولات تولیدی، بیش‌ازپیش نمایان میگردد. چالش اساسی در این راه تعیین برنامه و راهبرد مناسب آبیاری میباشد (مقبلی دامنه و همکاران، 7931) در سال‌های اخیر همزمان با رشد جمعیت و افزایش تقاضا و مصرف آب، استفاده از روش‌های نوین آبیاری به منظور کاهش تلفات منابع آب و افزایش تولید محصولات کشاورزی از اهمیت ویژهای برخوردار شده است. آبیاری قطره‌ای با کنترل کاربرد آب و کودهای شیمیایی، تأثیر بسزایی در رفع این چالش داشته است. آبیاری قطرهای عبارت است از روشی که قی آن آب با فشار کم از روزنه یا قطره‌چکان از شبکه خارج و به صورت قطره پای بوته یا نوعی خرد (DDI) درخت ریخته میشود؛ اما آبیاری قطرهای عمقی 5 خرد آبیاری است که در آن آب در محل ریشه گیاهان در منطقه زیر سطح خاک توزیع میگردد. تفاوت این روش آبیاری با سامانه‌های آن است که در سامانه آبیاری زیرسطحی (SDI) آبیاری زیرسطحی  تحویل آب به منطقه توسعه ریشه از طریق یک شبکه مدفون در خاک با خطوط لوله پلی‌اتیلن دارای قطره‌چکان، بطور مستقیم و به‌ آرامی انجام میگیرد.(Lamm and Camp 2007) آبیاری قطرهای عمقی روشی است که در آن آب با فشار کم و صرف انرژی پایین در محیط ریشه قرارگرفته و میتواند به تدریج از مخزن خود خارج شده و خاک را مرطوب نماید. این روش که پژوهش اندکی روی آن صورت گرفته میتواند در مناقق خشک دارای تبخیر بالا و بخصوص برای درختان بسیار مفید باشد.